ျမိဳ(ေခၚ)ခမိ လူမ်ဳိးတုိ႔၏ ေနာက္ခံသမုိင္း (၄)

          “ျမဳိ႕” မင္းၾကီး ခုေနာင္တိန္းကုိ ရခုိင္ရာဇဝင္မ်ား၌  “ျမဳိမင္းၾကီး ငတိန္ကာ (ငတိန္း)” ဟူ၍ ေဖာ္ျပၾကသည္။ ရခုိင္္ရာဇဝင္လာ ငတိန္း၏သားေတာ္ ငတန္သည္ သက္ရွင္ဘုရင္ ဝရသိဒိၶ၏ သမီးေတာ္ ဣဳႏၵမာလာကုိ ခုိးယူျပီး ထြက္ေျပးခဲ့ေၾကာင္း၊ ၎တုိ႔မွ ေမြးဖြါးေသာ ငဆႏၵန္၊ ပလက္ေကာက္၊ ပကၠစီ၊ ငရကၡဳိက္ ညီအစ္ကုိတုိ႔သည္ အစိမ္းစာၾက၍ ေဝသာလီအားေႏွာက္ယွက္သျဖင့္ မာရယုမင္းသည္ ဦးရီးေတာ္မ်ားျဖစ္သည့္ ထုိရန္ကုိ နွိမ္နင္းခဲ့ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိပါသည္။

          စာတမ္း၏ အထက္တစ္ေနရာတြင္ ေရွးက မဇိၥဳမသားတုိ႔သည္ “ျမဳိ” လူမ်ဳိးမ်ားကုိ “ေမ်ာက္လူမ်ဳိး” ဟူ၍ေခၚေဝၚခဲ့ေၾကာင္း သိႏုိင္ပါသည္။ ေမ်ာက္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေရးအသားမ်ားကုိ ရခုိင္ရာဇဝင္က်မ္းတို႔၌ ေဖာ္ျပျခင္း ရွိမရွိ ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ ေအာက္ပါေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။

          ..ထုိအခါ ဟိမဝႏၲာေတာဝယ္ ေမ်ာက္ဖုိႏွင့္ဆတ္မ က်င္လည္ၾက၍ ေနၾကစဥ္ တြင္ ေလမုန္တုိင္း       ထလ်က္ မုိးသည္းထန္စြာ ရြာသည္ရွိေသာ္ မွီခုိေနၾကေသာ ပေညာင္ပင္၊ သဖန္းပင္ တုိ႔သည္ လဲဲ၍      ေရထဲသုုိ႔က်ျပီးလွ်င္ ကစၧပနဒီျမစ္ညာမွ အစဥ္အတုိင္း ေမ်ာလတ္သည္ရွိေသာ္ ေသလာဂီရိအမည္ ရွိေသာ ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္ေျခရင္းဝယ္ တင္ေလ၏။ ထုိအခါ  ေမ်ာက္ဖုိႏွင့္ဆတ္မသည္          ေတာသုိ႔ဝင္၍ ကာလၾကာျမင့္စြာ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံျပီး ေနၾကေလလွ်င္           သားသမီးသုံးက်ိပ္ႏွစ္ေယာက္ ေမြးဖြားေလ၏။ ထုိသားသမီးတုိ႔တြင္ အခ်ဳိ႕ကား        ဘီလူးျဖစ္သတည္း။ 1

          အထက္ပါ ေဖာ္ျပခ်က္၌  ေမ်ာက္ဖုိအျပင္ ဆတ္ပဟူ၍လည္း ပါလာပါသည္။ ေမ်ာက္ဖုိႏွင့္ ဆတ္မတုိ႔ ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္မႈအရ ငဆႏၵန္ ဘီလူးျဖစ္လာသည္။ ထုိဘီလူးရန္ေၾကာင့္ ေဝသာလီျပည့္ရွင္ ျဗဟၼဒိၶ နတ္ရြာလားရသည့္ အေၾကာင္း ရာဇဝင္အမွတ္အသားမ်ား ရွိပါသည္။ “ဆတ္မ” ဟူေသာ ေဝါဟာရ၏ ရွင္းတမ္းကုိ ရွာၾကည့္ေသာအခါ သက်သာကီဝံသကုိ အိႏိၵယသံဖတ္လွ်င္ “ဆတ္သယ၊ ဆာကိဝံသ္” ဟုအသံထြက္သည္။ 2

          “သက်” ကုိ သက္လူမ်ဳိးတုိ႔၏ အေခၚအားျဖင့္ “ဆတ္ကယ” ဟု ေျပာဆုိၾကေလေသာေၾကာင့္ ငါတုိ႔ကား “ဆတ္လူမ်ဳိး” ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သက္လူမ်ဳိးဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚရိုးေခၚစဥ္ ရွိၾက၏။ ဟူ၍ ေတြ႔ရပါသည္။  3 တဖန္ “သက်” ဟူေသာ စကားမွာ ျမန္မာအသံျဖစ္၍ အိႏိၵယသံႏွင့္ဖတ္လွ်င္ (ဆက) ဟူ၍ ဖတ္ရပါသည္။ (ဆက်) မွ “ဆတ္” ျဖစ္လာ၍ ရခုိင္္အသံႏွင့္ “ဆတ္” ဟူ၍ အသံအနည္းငယ္ ေရြ႕ေလ်ာလာခဲ့ပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္လည္း ဣႏၼမာယုကုိ ဆတ္ဟုုေျပာရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တိရစာၦန္မဟုတ္ပါ ဟူ၍လည္း ေတြ႔ရပါသည္။ 4 အထက္ပါေဖာ္ျပခ်က္အရ “ေမ်ာက္ဖုိ” သည္ “ျမဳိ” အမ်ဳိးသားျဖစ္လာ၍ “ဆတ္မ” သည္ “သက္” အမ်ဳိးသမီးျဖစ္လာပါသည္။ “ျမဳိ” အမ်ဳိးသားႏွင့္ “သက္” အမ်ဳိးသမီးတုိ႔မွ ေမြးဖြါးလာေသာသားသမီး (၃၂) ေယာက္အနက္ အခ်ဳိ႕ကား ဘီလူးျဖစ္ေလသည္ဟူေသာစကား၌ သဘာဝယုတၱိအရ စဥ္းစားဖြယ္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိအခါ “ေမ်ာက္” ႏွင့္ “ဆတ္မ” ဟူေသာ အယူအဆ၏ အရည္ညြန္းခံသည္ လူသားစင္စစ္ျဖစ္ပါလ်က္ ဘီလူးတုိ႔ေမြးဖြါးလာရသည္ဟူေသာစကားမွာ ေစာဒကတက္စရာျဖစ္ပါသည္။  ထုိ႕ေၾကာင့္ ဘီလူး၏ အရည္ညြန္းခံကုိ ဆက္လက္ ရွာေဖြေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကုိ ေတြ႔ရပါသည္။

          ..ဤေဒသတြင္ သမုိင္းမတင္မီ ေခတ္ကတည္းက ျမန္္မာႏုိင္ငံ အျခားေဒသမွာကဲ့သုိ႔ပင္        ဘီလူးဟုသိေနၾကေသာ ၾသစၾတလြိဳက္ လူမ်ဳိးႏြယ္ဝင္မ်ား ေနထုိင္ခဲ့ၾကဟန္တူေပသည္… 5 ထုိေၾကာင့္ “ဘီလူး” ၏ အရည္ညြန္းခံ “ၾသစၾတလြိဳက္” လူမ်ဳိးႏြယ္ဝင္မ်ား ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟူေသာ အခ်က္ကုိ ရလာပါသည္။ ရခုိင္ေဝသာလီျမဳိ႕အား ဖ်က္ဆီးေနွုာက္ယွက္ေသာ ရကၡိဳက္ဘီလူးတုိ႔၏ ရန္္ဆူးရန္ေျငာင့္ ဆုိသည္မွာလည္း “ၾသစၾတလိြဳက္” လူမ်ဳိးႏြယ္ဝင္တုိ႔၏ ရန္ဆူးရန္ေျငာင့္ဟု ယူဆရန္ ျဖစ္လာပါသည္။

          အထက္ပါယူဆခ်က္မ်ားကုိ ခုိင္လုံေစေသာ အေထာက္အထားကုိ ဆက္လက္ရွာေဖြေသာအခါ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္အခ်ဳိ႕ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။

          ဣႏၵမာယုသ သက်သာကီဝင္ အမ်ဳိသမီးမွ ေမြးဖြားလာေသာ မာရယုသည္ အရြယ္ေရာက္လတ္ေသာအခါ ရန္ဆူးရန္ေျငာင့္ဟူသမွ်ကို သုတ္သင္ရွင္းလင္းရန္ “ဓညဝတီ” ၿမဳိ႕ေတာ္ကုိ  တည္ေထာင္ဖန္ဆင္း မင္းမူေလ၏။ ရန္ဆူရန္ေျငာင့္မွာ ဘီလူးရန္ ျဖစ္သည္ဟု ရာဇဝင္ဆရာမ်ားက ဆုိ္ၾက၏။ သားစိမ္းစား၊ ငါးစိမ္းစားမ်ား ျဖစ္ၾကသျဖင့္ ဘီလူးရန္္ဟူ၍ ေခၚၾကရသည္ပင္။ အလြန္ေရွးက်ေသာ ေခတ္မွာ မီးကုိ ရွာမေတြ႔ခင္ ကမာၻအႏွံ႔အျပားရွိေနခဲ့ၾကသူမ်ားသည္ သားစိမ္း ငါးစိမ္းမ်ားကုုိ စားခဲ့ၾက၏။ ယငး္ကဲ့သုိ႔ေသာ လူတစ္စုကုိ မာရယု ႏွိမ္နင္းေတာ္မူရသည္ဟူ၍သာ မွတ္ယူစဖြယ္ရွိသည္။ 6 ထုိ႔ေၾကာင့္ “ျမဳိ” အမ်ဳိးသားႏွင့္ “သက္” အမ်ဳိးသမီးတုိ႔ေပါင္းဖက္ရာမွ ေမြးဖြားလာသူမ်ားသည္ “လူ” မ်ားသာ ျဖစ္သည္ဟူေသာ အယူအဆမွာ အေတာ္အတန္ ခိုင္လုံျပီဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။ အေျချပျမန္မာႏုိင္ငံေရး သမုိင္းလာ ေဖာ္ျပခ်က္အရ “ၾသစၾတလိြဳက္” လူမ်ဳိးႏြယ္မ်ားသည္ လည္းေကာင္း၊ ရခုိင္ရာဇဝင္လာ “အစိမ္းစားလူတစ္စုသည္” လည္းေကာင္း “ဘီလူး” ဟူသည့္အယူအဆကို ပယ္ဖ်က္ေစပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ “ၾသစၾတလိြဳက္” လူမ်ဳိးႏြယ္မ်ားဟု ေဖာ္ျပခ်က္ႏွင့့္ “သားစိမ္း ငါးစိမ္းစား လူတစ္စု” ဟူ၍ ေဖာ္ျပခ်က္သည္ သက္ေရာက္မႈအနက္ အက်ယ္အက်ဥ္း ျဖစ္ေနရသည္။ ေဝသာလီအား ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးသူမ်ားသည္ “လူမ်ဳိးႏြယ္လား” (သို႔) “လူတစ္စုလား” ဟူသည့္ ေမးခြန္္းအတြက္ အေျဖရွာရန္္ ျဖစ္လာပါသည္။ ထုိသုိ႔ ရွာေဖြေသာအခါ မာရယုရာဇဝံသ အက်ဥ္းခ်ဳပ္၌ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္တစ္ခ်ဳိ႕ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။

          ကုလားတန္္ျမစ္ဖ်ား၌ “ျမဳိ” မင္း၊ ၿမဳံမင္း၊ ပလံမင္း၊ သက္မင္း တုိ႔သည္ ဘုိးေတာ္ အဥၥနမင္းၾကီး၏       ဏ. ဝ. စေႏၵ ကိန္းဟုဆုိအပ္ေသာ ၈၆၄၅ ကုိ ၅၉၀၀ ေခတ္တုန္းက “ျမဳိ” မင္းၾကီးငတိန္ကာ၌      ငတန္ဟူေသာ သားတစ္ေယာက္ရွိေလသည္။ ထိုသားသည္ ဆင္တစ္ေကာင္ကဲ့သုိ႔ အားရွိ၏      ေလးအတတ္၌ အလြန္္ကၽြမ္းက်င္၏ ငတန္သည္ သက္မင္းၾကီး ဝရသိဒိၶ၏ သမီးေတာ္ ဣႏၵမာလကုိ           အလြန္ ႏွစ္သက္ေတာ္မႈ၏။ ဣႏၵမာလကုိ ရယူရန္အတြက္ သက္မင္းၾကီးထံ ေတာင္းခံေသာ္လည္း           သက္မင္းၿကီးက ဇာတ္ညံ့သူျဖစ္၍ သမီးကုိမေပးလုိေၾကာင္း အတန္တန္ ျငင္းဆိုခဲ့၏။ တစ္ေန႔သ၌     ဣႏၵမာလတုိ႔ ေရခ်ဳိးသြားစဥ္ လမ္းက ဖမ္း၍ အတင္းထမ္းေျပးေလ၏။ အေျခြအရံတုိ႔က     ကူညီၾကေသာလည္း အားခ်င္းမမွ်၍ ဣႏၵမာလမွာ ပါသြားရရွာေလသည္။ ငတန္တုိ႔ လင္မယားသည္ “ျမဳိ” ေတာင္သုိ႔လည္းမေျပး၊ သက္ေတာင္မွာလည္း မေန၊ ရခုိင္ျပည္ဘက္သုိ႔သာ           ေျပးၾကေလသည္။ ငတန္သည္ အစိမ္းစား ဝါသနာပါ၏။ လူနွင့္မနီးေသာ ေတာၾကီးထဲ၌       မယားကုိယူ၍ ေျပးလာစဥ္ အုိးမပါ မီးမရွိသျဖင့္ သမင္၊ ဒရယ္၊ ဂ်ီငယ္၊ စုုိင္ဆတ္၊ ဖြတ္ပဒတ္တုိ႔ကို        သတ္ျဖတ္၍ အစိမ္းပင္စားေလကုန္၏။ သူတုိ႔သည္ ရခုိင္ျပည္ ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္၏ အနီးမွာ         ေနၾကေလသည္။ 7

          ထုိစဥ္အခါက ဣႏၵမာလ သက္ (ဝါ) ဆတ္ကယမေလးကုိ ငတန္ျမဳိမင္းၾကီး၏သား ဗႏၶရဇာတိက ယူေျပးသည္ကုိ စြဲ၍ ဆတ္မကုိ ဗႏၶဇာတိ ယူေျပးသည္ဟု အစရွိသည္ကုိ ရခိုင္ရာဇဝင္အခ်ဳိ႕၌ ဆတ္မ ဗႏၶရကုိ ဘာသာျပန္ထားသျဖင့္ ေမ်ာက္ယူေျပးသည္ဟု အေရးအသား ျဖစ္ၾကေလသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ ရခုိင္ရာဇဝင္မွာ ဆတ္မတစ္ေကာင္ႏွင့္ ေမ်ာက္တစ္ေကာင္သည္ ဟိမဝႏၲာမွ ကုလားတန္ျမစ္အတုိင္း ေရနွင့္ ေမ်ာပါလာရာ ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္ အပါးမွာ ဆတ္ႏွင့္ေမ်ာက္ သင့္ျမတ္ၾကသည္ဟု ေရးသားၾကေပသည္။ ထုိသုိ႕ ေရးသားျခင္းသည္ သက္ရာဇဝင္ကုိ မသိ၍ ေရးသားဟန္ တူေလသည္။ စင္စစ္မွာ “ျမဳိ” မင္းၾကီးသား ငတန္သည္ သက်သာကီဝင္အမ်ဳိးျဖစ္ေသာ ဣႏၵမာလမည္ေသာ “သက္” မေလးကုိ (သုိ႔) ဆတ္ကယမေလးကုိ ယူျခင္းသာျဖစ္ေလသည္။ သူတုိ႔လင္မယားသည္ ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္နား၌ ေနလ်က္ပင္ (၁၆) ၾကိမ္ ေမြး၏ တစ္ၾကိမ္ေမြးလွ်င္ အမႊာပူး ႏွစ္ေယာက္စီ ေမြးေသာေၾကာင့္ (၃၂) ေယာက္ျဖစ္ေလသည္။ ဤသုိ႔ (၃၂) ေယာက္ ေမြးျခင္း ရာဇဝင္မ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား၌ လည္းေကာင္း  ထင္ရွားသည္ကား သာဝတၱိျပည္ ဗႏၶဳလ စစ္သူၾကီး၏ မယား (၁၆) ၾကိမ္ေမြးသျဖင့္ သားသမီး (၃၂) ေယာက္ရွိေၾကာင္း၊ ျဗဟၼဒတ္မင္းၾကီး၏ မိဖုရား ဝိရာမည္ေသာ မိဖုရား၌လည္း အစုံအစုံ ၁၆ ၾကမ္ေမြးသျဖင့္ သားသမီး (၃၂) ေယာက္ရွိသည္အဆုိရွိသည္။ ဣႏၵမာလ၏ သားသမီး (၃၂) ေယာက္တုိ႔တြင္ အခ်ဳိ႕ေသာ သားသမီးတုိ႔သည္ မိခင္ ဣႏၵမာလကဲ့သုိ႔ အက်က္စား ဝါသနာမပါဘဲ ဖခင္ငတန္ကဲ့သုိ႔ အစိမ္းစား ဝါသနာပါၾကေလ၏။ 8 ဤအခ်က္ကုိ ေႏွာင္းေခတ္ေရးရာဇဝင္မ်ား၌ တစ္ညီတည္း ေရးသားေဖာ္ျပၾကပါသည္။ ရာဇဝင္က်မ္းမ်ား၏ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္အရ ငတန္ႏွင့့္ ဣႏၵမာလတုိ႔မွ ေမြးေသာ အစိမ္းစား ဝါသနာပါသည့္ ညီအစ္ကုိေလးဦးမွာ ငဆႏၵန္၊ ပလက္ေကာက္၊ ပကၠမိ၊ ငရကၡိဳက္ တုိ႔ျဖစ္ၾကျပီး ထုိညီေနာင္ေလးဦးတုိ႔သည္ နယ္စြန္ေတာဖ်ား၌ လူဖမ္းစား၍ ဆုိးသြမ္းေသာင္းက်န္း ၾကေလသည္။ 9 ထုိအေၾကာင္းကုိ ေဝသာလီျပည္ရွင္ ျဗဟၼသိဒိၶၾကားသိေတာ္မူ၍ ထုိရန္ကုိ ႏွိမ္နင္းရန္ အလုိ႔ငွာ ေနာက္လုိက္ တစ္ေထာင္ႏွင့္ ဆင္စီး၍ ထြက္လားေၾကာင္း၊ ထုိလူအေပါင္းတုိ႔ကုိ ျမင္လွ်င္ ငဆႏၵန္သည္ လုံးပတ္သုံးထြာရွိ၍ အရွည္တစ္ဆယ့္ရွစ္ေတာင္ရွိေသာ သစ္သားတုတ္ျဖင့္ ေတာထဲမွ ဆင္၏ အဟုန္ကဲ့သို႔ လုိက္ေသာေၾကာင့္ ျဗဟၼသိႏၵိမင္း၏ ေနာက္လုိက္မ်ားသည္ ပရမ္းပတာ ထြက္ေျပးၾကျပီး ျဗဟၼသိႏၵိ ဘုရင္ကုိမူ ငဆႏၵန္ ဖမ္း၍ စားပစ္လုိက္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။

          ငဆႏၵန္တုိ႔၏ ေသာင္းက်န္းမႈေၾကာင့္ ေဝသာလိျပည္ၾကီး အလြန္တုန္လွဳပ္ ေျခာက္ျခား၍ ေနခ်ိန္၌ မာရယုမင္းသားသည္ သတင္းအရ ဖခင္ငေအာင္လာႏွင့္ တကြ “ျမိဳ” ေနာက္ပါသူငယ္ခ်င္္းမ်ား စုရုံးျပီး လူသားစားေသာ သူ၏ ဦးရီးေတာ္ ငဆႏၵန္၊ ပလက္ေကာက္၊ ပကၠမိ၊ ငရကိၡဳက္တုိ႔ကုိ  ေလးနွင့္ ပစ္ခြင္း၍ အကုန္သတ္လုိက္သည္ဟု ဆုိသည္။ ထုိရန္ကုိ ႏွိမ္နင္းျပီးေနာက္ မာရယုမင္းသားသည္ ျဗဟၼသိဒိၶဘုရင္၏ ေယာကၡမအရာ၌ ထားျပီးလွ်င္ သမီးေတာ္ ရုစီမာလာကုိ မိဖုရားေျမွာက္၍ ေဝသာလီျမဳိ႕၌ မင္းအျဖစ္ကုိ ၅၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ခံယူေလသည္။ 10 မာရယုမင္းသားသည္ ေဝသာလီ၌ မေပ်ာ္ပုိက္၍ ဓညဝတီျမဳိသစ္ကုိ တည္ေထာင္ျပီး အိမ္နိမ့္ ၁၈-ႏွစ္၊ နန္းစံ ၆၂-နွစ္၊ သက္ေတာ္ ၈၀ ေန၍ နတ္ရြာစံေတာ္မူေလသည္။

1. (က) ဉာဏ၊ ရမ္းျဗဲ အထက္ေတာင္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္၊ ဦး၊ “ဓညဝတီ ရာဇဝင္သစ္” ၊ ရန္္ကုန္၊ ဟံသာဝတီ ပုႏွိပ္တုိက္ ၁၃၆၁ ၊ စာ- ၂၆၊၂၇ (ေနာင္ကုိးကားလွ်င္ ဉာဏ၊ ဓညဝတီသစ္ ဟု ေဖာ္ျပပါမည္)

    (ခ) ဓညဝတီ ေအာင္ေဇယ် (ေျမာက္ဦး)၊ ရကၡပူရ ေၾကးမုံက်မ္း၊ စာ ၄၆

2. အရွင္ေကသာရ၊ “မာရယုႏွင့္ ေဗဒါရာဇဝင္ရွင္းတမ္း” ၊ ရန္ကုန္၊ ဒီမုိကေရစီ ပုံႏွိပ္တုိက္၊ ၁၃၇၁ ၊ ျပာသုိလ၊ စာ-၅ (ေနာင္ကုိးကားလွ်င္၊ ေကသာရ၊ ေဗဒါရွင္းတမ္း ဟု ေဖာ္ျပပါမည္)

3. ေကသာရေဗဒါရွင္းတမ္း၊ စာ-၆

4. (က)ေအာင္သာဦး၊ ရခုိင္ရာဇဝင္၊ ရန္္ကုန္၊ ျမရတနာ ပုႏွိပ္တုိက္၊ ၁၉၅၆ ၊ စာ-၂ (ေနာင္ကုိးကားလွ်င္၊ ေအာင္သာဦး ရခုိင္ရာဇဝင္ဟု ေဖာ္ျပပါမည္)

    (ခ)ဓညဝတီ ေအာင္ေဇယ် (ေျမာက္ဦး)၊ ရကၡပူရ ေၾကးမုံက်မ္း၊ စာ- ၄၈၊၄၉

5. အေျချပျမန္မာႏုိင္ငံေရးသမုိင္း၊ စာ- ၁၉၄

6. ေအာင္သာဦးရခုိင္ရာဇဝင္၊ စာ -၃

7. ေကသာရ၊ ေဗဒါရွင္းတမ္း၊ စာ-၆

8. ေကသာရ၊ ေဗဒါရွင္းတမ္း၊ စာ-၁၆၊ ၁၇

9. (က)သာထြန္းေအာင္၊ “ရခုိင္မဟာရာဇဝင္ေတာ္ၾကီး” ၊ ရခုိ္င္ျပည္၊ ျမဳိ႕႔ေဟာင္း၊ သတင္းစာ ပုံနွိပ္တုိက္၊      ၁၂၈၈ (၁၉၂၇) စာ-၄ (ေနာင္ကုိးကားလွ်င္၊ သာထြန္းေအာင္၊ ရာဇဝင္ေတာ္ၾကီး ဟု ေဖာ္ျပပါမည္)

    (ခ)မာန္ေအာင္ပီယ၊ “ရခုိင္္သာစြေလ”၊ ရန္ကုန္၊ တုိင္းလင္း ပုံႏွိပ္တုိက္၊ ၁၉၆၀

    (ဂ) မဟိျႏၵစၾကာ (ပြဲေက်ာင္း)၊ “အဥၥနရေသ့ႏွင့္ ေဝသာလီမာရယု” ၊ “ရဲေၾကးမုံ မဂၢဇင္း”၊ အမွတ္ (၅၁) ၊  ရန္္ကုန္၊ လာဘ္မုိးေစြ စာေပ၊ ၂၀၀၆၊ စာ-၅၂

10. ရခုိ္င္မဟာရာဇဝင္ေတာ္ၾကီး ၊ ဓညဝတီ ရာဇဝင္သစ္ႏွင့္ ရခုိင္သာစြေလ၊ ရကၡပူရ ေၾကးမုံက်မး္မ်ားတြင္ “ျမဳိ” မင္းၾကီး ငေအာင္လာ၏ သမီး မိပိန္ညာကုိလည္း မိဖုရားေျမွာက္သည္။ မာရယုမင္းသားသည္ ရုစိမာလာလည္းတစ္ေယာက္၊ မိပိန္ညာလည္းတစ္ေယာက္ မိဖုရားေျမွာက္၍ ဓညဝတီကုိ တည္ေထာင္သည္ဟု ေဖာ္ျပပါသည္။

ေဒါက္တာ ေက်ာ္သိန္း(ေျမာက္ဦး)

နည္းျပ၊ သမုိင္းဌာန

ရန္္ကုန္တကၠသို္လ္

ရန္ကုန္ျမိဳ႕။

၉.၁၂.၂၀၀၉

(၁-၃-၂၀၀၁၀ တြင္ လ/ထ ကထိက ရာထူးတုိးျပီး ၂၆-၇-၂၀၁၀ တြင္ကြယ္လြန္သည္)