ျမံဳလူမ်ိဳးရွာပုံေတာ္ (၁)

 

          ျမန္မာအဘိဓာန္တြင္ ရာဇဝင္ဆုိသည္မွာ မင္းစဥ္မင္းဆက္ အေၾကာင္းအရာမွတ္တမ္းဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ သမုိင္းဆုိသည္မွာ ႏုိင္ငံလူမ်ဳိးအေဆာက္အအံုစသည္ျဖစ္စဥ္တုိ႕ကုိ ေလ့လာေသာ ပညာရပ္ဟူ၍လည္းေကာင္း အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိထားသည္။ ရာဇဝင္ႏွင့္ သမုိင္းဟူေသာ စကားရပ္တုိ႔မွာ ျမန္္မာစကားရင္း မဟုတ္ဘဲ ရာဇဝင္ႏွင့္ သမၼဳတိဟူေသာ ပါဠိစကားတုိ႔မွ ေျပာင္းလဲလာေသာ စကားျဖစ္သည္။

ေရွးအခါက ရာဇဝင္ဟုေခၚဆုိခဲ့ျပီး ယခုေခတ္တြင္ သမုိင္းဟူ၍ ေရးသားၾကသည္။ ႏုိင္ငံတုိင္း လူမ်ဳိးတုိင္း လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္းတုိင္းတြင္ အတိတ္ဟူေသာ ေခတ္တစ္ေခတ္ရွိခဲ့သည္။ ယင္းႏုိင္ငံလူမ်ိဳးလူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းတုိင္း၏ အေျခအေနမွန္ကုိသိရွိရန္ ပစၥဳပၸန္သက္သက္ကုိၾကည့္၍ ေလ့လာသုံးသပ္ေကာက္ခ်ဆြဲလွ်င္ မျပည့္စုံေပ။ အတိတ္ကာလ၏ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ရပ္မ်ားကုိ သိရွိႏုိင္ရန္လည္း အထူးလုိအပ္ေပသည္။ ေရွးကရာဇဝင္မွတ္တမ္းမ်ားရွိခဲ့၍ ယေန႔သမုိင္းမွတ္တုိင္အျဖစ္ က်န္ေနသည္ ဆုိသည့္အခ်က္ကုိ သတိျပဳအပ္ရာသည္။

          ယေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံသမုိင္းကုိ ေလ့လာရာ၌ ေရွးကရာဇဝင္မ်ားကို ပစ္ပယ္၍မရစေကာင္း၊ ရွင္မဟာသီလဝံသ၏ ရာဇဝင္ေက်ာ္မွာေရွးအက်ဆုံး ျဖစ္သည္။ သမုိင္းဆုိင္ရာအခ်က္အလက္အေနျဖင့့္ မျပည့္စုံေသာ္လည္း မွတ္တမ္းအျဖစ္ထားရွိအပ္ေပသည္။ ဦးကုလားမဟာရာဇဝင္ၾကီး သာမရွိခဲ့လွ်င္ မွန္နန္းရာဇဝင္ၾကီးဟူ၍ ေပၚေပါက္စရာအေၾကာင္းမရွိေပ။ ထုိနည္းအတူ တြင္းသစ္ရာဇဝင္သစ္ ဒုတိယမဟာရာဇဝင္ၾကီးႏွင့္ ကုန္းေဘာင္ဆက္မဟာရာဇဝင္ဟူ၍ လည္းရွိမည္မဟုတ္ေခ်၊ အေဟာင္းသည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚျခငး္၏ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္။ အေဟာင္းကုိ အေျခမခံပဲ အသစ္ေပၚေပါက္ႏုိင္ျခင္းမရွိႏုိင္၊ ရာဇဝင္ေက်ာက္စာကမူလက်သည္ ပုိ၍ခုိင္သည္ဟု ဆုိပါသည္။ ရာဇဝင္မသိ ေက်ာက္စာႏွင့္ညိွ ဟူ၍ အဆုိရွိသည္။

          ျမင္ကပါကူေျပာက္ၾကီး (ခ) ျမေစတီ (ခ) ရာဇကုမာရ ေက်ာက္စာမွာ ျမန္မာသမုိင္းအတြက္ အခုိင္မာဆုံးေက်ာက္စာျဖစ္သည္။ ယင္းေက်ာက္စာတြင္ ျမန္မာ မြန္ ပ်ဴ ပါဠိ ဘာသာေလးမ်ဳိးျဖင့္ ေရးသားထားသည္။ ေက်ာက္စာမ်ားနည္းတူ ရတုကဗ်ာ ဧခ်င္းပ်ဳိ႕မ်ားမွာလည္း သမုိင္းကြင္းဆက္အျဖစ္ မွတ္သားႏုိင္သည္။ အလားတူ ေလွ်ာက္ထုံးမွာလည္း ရာဇဝင္မွတ္တမ္းျဖစ္ရာ ဘုိးရာဇာေလွ်ာက္ထုံးမ်ားမွာ ခရစ္ႏွစ္ ၁၇၈၁ ခုတြင္ ေရးသားခဲ့ရာ မွန္နန္းရာဇဝင္ထင္ေစာေနသည္။ ထုိနည္းအတူ စကားသာရွိျပီး စာျဖင့္ ေရးသားမထားခဲ့ေသာ ပါးစပ္ရာဇဝင္ကုိလည္း ေလ့လာရေပအုံးမည္။

          ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစုံ ေနထုိင္ၾကသည္။ ျမန္မာကုိ ကမာၻကသိေအာင္ ၾကိဳးပမ္း အားထုတ္သလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကသည့္ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္း ႏွီးႏြယ္မွဳဆက္စပ္မွဳတုိ႔ အေပၚ မူတည္၍ လူမ်ိဳးတစ္မ်ဳိးႏွင့္ တစ္မ်ဳိး ခ်စ္ၾကည္ရင္းနွီးမွဳ ရရွိေပမည္။ ျပည္နယ္မ်ားအေနျဖင့္ ရွိေနေသာ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကယား၊ ခ်င္း၊ ရွမ္း၊ ရခုိင္၊ မြန္္ လူမ်ဳိးစုၾကီးမ်ား အေၾကာင္း မွ်ကုိ သိရုံႏွင့္ မျပီးပဲ၊ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ လူမ်ဳိးစုအသီးသီးတုိ႔၏ အေၾကာင္းကုိလည္း ေလ့လာရန္လုိအပ္ေပသည္။ လူမ်ဳိးစုအသီးသီးကုိ သမုိင္းအျမင္ ဘာသာေဗဒႏွင့္ မႏုသေဗဒရွဳေထာင့္မ်ားမွ သုေတသနျပဳျပီး မွတ္တမ္းတင္ထားသင့္သည္။

          ကုိလုိနီေခတ္မတုိင္မီႏွင့္ ကုိလုနီေခတ္တြင္ ႏုိင္ငံျခားသားကုန္္သည္မ်ား၊ သာသနာျပဳမ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ားမွ ကုိယ္စာလွယ္မ်ား အစုိးရအမွဳထမ္းမ်ားက ျမန္္မာႏုိင္ငံသမုိင္းကုိ ေရးသားခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႔ ေရးသားရာတြင္ ယင္းတို႔၏ ဘာသာေရး၊ စီးပြါးေရး၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ိဳးအတြက္ ရွဳေထာင့္အမ်ဳိးစုံမွ အဆုိးအေကာင္း ေရာျပြမ္းေရးသားထားသည္။ တုိင္းရင္းသာအခ်င္းခ်င္း အထင္အျမင္ မွားေစရန္ ေသြးထုိးလွဳံေဆာ္ျပီး ေရးခဲ့သလုိ စနစ္တက် သုေတသနျပဳျပီး မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္လည္းရွိသည္။ လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ သမုိင္းေၾကာင္းဆုိင္ရာတုိ႔ကုိလည္း အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ေရးသားခဲ့ၾကသည္။

          ယေန႔ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ဇာတိမာန္္က်ဆုံးေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓါတ္ ရွင္သန္ ထက္ျမက္ ေရးအတြက္  ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ ျပန္လည္ႏုိးၾကားလာေစရန္ လွဳံ႕ေဆာ္ေနရေသာ အခိ်န္ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံခ်စ္စိတ္ အမ်ိဳးခ်စ္စိတ္ တဖြားဖြားေပၚေပါက္လာေစရန္ႏွင့္ အမိ်ဳးဘာသာ သာသနာကုိ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးလာေစရန္ ႏုိင္ငံေတာ္မွ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကုိ အမ်ားအျပားထုတ္ေဝခဲ့သည္။ စာေပျမင့္မွ လူမ်ဳိးတင့္သည္ စာေပအေျခတင့္မွ လူမ်ဳိးျမင့္မည္ စာေပယုိင္က လူမ်ဳိးလည္းမခုိင္ျမဲပဲ ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါသည္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုတိုင္း ဖြံ႕ျဖိဳးတုိးတက္ေရး အဓိကမ႑ိဳင္မွာ စာေပျဖစ္သည္။ လူတုိင္းလူတုိင္း စာတတ္ပါမွ အျမင္က်ယ္လာျပီး မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံသမုိင္း တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ အေၾကာင္းကုိ သိရွိနားလည္ လာေပမည္။ ျမန္မာစာေပမွာ တုိင္ရင္းသားလူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္း ကူလူးဆက္ဆံေရး၏ ေပါင္းကူးတံတား ျဖစ္သည္။

          သီေပါမင္းပါေတာ္မူသည့္ေခတ္မွာ ျမန္္မာမ်ားစည္းကမ္းေဖါက္၍ ထီးနန္းေပ်ာက္ခဲ့ရေသာ္လည္း ယေန႔ျမန္မာမ်ားစည္းကမ္းေဖါက္ပါက တုိင္းျပည္လည္းေပ်ာက္ လူမ်ဳိးလည္းေပ်ာက္မည္ဆုိသည့္အခ်က္ကုိ အထူးဂရုျပဳသင့္သည္။ ေျမမ်ဳိ၍ လူမ်ဳိးမေပ်ာက္ လူမ်ဳိ၍ လူမ်ဳိးေပ်ာက္မည့္အေရးကုိလည္း အေလးမူသင့္ ေပသည္။ အမ်ဳိးခ်စ္ေစရန္ လူမ်ဳိးစစ္ဖုိ႔လုိေပမည္။ ေသြးေႏွာခံရသူ ကျပားမ်ား မ်ားျပားလာပါက ဤႏုိင္ငံကုိ ျမန္္မာႏုိင္ငံဟူ၍ ေခၚတြင္အုံးမလား။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမာၻေပၚတြင္လူဦးေရ အမ်ားဆုံးႏုိင္ငံၾကီးႏွစ္ႏုိင္ငံ အၾကားတြင္ တည္ရွိေနသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အေျခစုိက္ လာေရာက္ေနထုိင္သူမ်ားမွာ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားမွ မဟုတ္ဘဲ အိမ္နီးနားခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားမွျဖစ္ၾကသည္။ ယေန႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ရွိႏွင့္ျပီးေသာ တုိင္းတပါးသားမ်ားမွာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္လာမည့္သူမ်ားျဖစ္သည္။ ယခု ရွိေနျပီးသူမ်ားကုိ ထားေပအုံးေတာ့၊ ေနာက္ထပ္မလာႏုိင္ေအာင္၊ စိမ့္မဝင္ႏုိင္ေအာင္ စနစ္တက် တားဆီးသင့္သည္၊ အျပစ္ေပးသင့္သည္။ သုိ႔မဟုတ္ပါက အမ်ဳိးမစစ္ပဲ ေသြးေႏွာဖန္မ်ား လာေသာအခါ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျမန္မာလူမ်ဳိးဟူ၍ လက္ညွိးထုိးစရာ ရွိႏုိင္ေတာ့မည္မဟုတ္။ အနာဂါတ္ႏုိင္ငံေတာ္၏ အေရးကုိ အထူးအေလးနက္ ထားသင့္ေပသည္။

          ႏုိင္ငံ၏တံခါးေပါက္ျဖစ္ေသာ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ ေနထုိင္သူမ်ား၊ တာဝန္ရွိသူမ်ား ျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းမ်ားက မိမိတစ္ဦးတည္း ကုိယ္က်ဳိးကုိ ေရွ႕ရွဳလ်က္ ေငြမ်က္ႏွာ တစ္ခုတည္းကုိ မၾကည့္သင့္၊ တာဝန္ရွိသူမ်ားကလည္း အဆင့္ဆင့္စိစစ္ျပီးမွ ႏုိင္ငံေတာ္သစၥာေဖာက္မွုအလား ထိေရာက္စြာ အေရးယူ အျပစ္ေပးသင့္သည္။ တုိင္းတပါးသားမ်ားလူဝင္လူထြက္ျပႆနာမွာ ေနာင္တစ္ခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ လူမ်ဳိးေရးျပႆနာျဖစ္လာျပီး ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ ခက္ခဲေပလိမ့္မည္။ အမ်ဳိးစစ္မွ အမ်ဳိးခ်စ္မည္။ အမ်ိဳးခ်စ္မွ အဘုိးတန္သည္။ အဘုိးတန္မွ လူမ်ဳိးမွန္မည္၊ လူမ်ဳိးမွန္္မွ ႏုိင္ငံခ်စ္စိတ္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ရွိမည္ ျဖစ္သည္။ ေရွးေခတ္ျမန္မာမ်ား တာဝန္ေက်ခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ သစၥာမေဖာက္ လူမ်ဳိးသိကၡာကုိ ထိန္သိမ္းကာ အမိႏုိင္ငံကုိကာကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုတုိ႔ေခတ္က်မွ သိကၡာမရွိ သစၥာမဲ့စြာ မျပဳသင့္ တုိ႔ေခတ္က်မွ ညံ့ၾကေတာ့မည္လား သမုိင္း၏ တရားခံအျဖစ္ ရာဇဝင္ရုိင္းၾကေတာ့မည္လား။

          ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု အသီးသီးတုိ႔ကလည္း မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံ မိမိတုိ႔လူမ်ဳိးသမုိင္းေၾကာင္း ကုိ သိပါမွ ဇာတိမာန္ႏုိးၾကားလာေပမည္။ သမုိင္းျဖစ္ရပ္မွန္ကုိ၊ သမုိင္းကုိ အမွန္အတုိင္းမေဖာ္ထုတ္ပါက တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအခ်ဳိ႕မွာ အလုိလုိသိမ္ငယ္ျပီး စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းေစႏုိင္ပါသည္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု သမုိင္းမွာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သမုိင္းပင္ မဟုတ္ပါေလာ။ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္တည္းဟူေသာ ကုိယ္ခံအားက်ဆင္း ပါက တုိင္းတပါးကုိ အထင္ၾကီးစိတ္ဝင္ျပီး ျမန္မာလူမ်ဳိးေပ်ာက္ကြယ္မည္မွာ ဧကန္္မလြဲပါ။ ႏုိင္ငံ၏ အားနည္းခ်က္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ ေခတ္သစ္နယ္ခဲ်႕တုိ႔က ေသြးကြဲေအာင္လွဳံေဆာ္ျပီး ျပည္ေထာင္စုၾကီး ျပိဳကြဲေအာင္ ျဖိဳခြင္းႏုိင္ေပသည္။ ျမန္္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေနထုိင္ၾကေသာ တုိင္းတပါးသားမ်ားမွာလည္း ဘဝရပ္တည္ေရးႏွင့္ ဝမ္းေရးအတြက္ လာေရာက္အေျခခ်ေနထုိင္လာခဲ့ရာ ဤႏုိင္ငံ၏ ေက်းဇူးသစၥာကုိ ေစာင့္သိရေပမည္။ ဤေျမတြင္ေန ဤေျမကုိမွီခုိျပီးမွ ၾကီးပြါးခ်မ္းသာၾကရာ ဤႏုိင္ငံ၏ေက်းဇူးကုိမေမ့သင့္၊ ေျမၾကီး၏တန္ဖုိးကုိ နားလည္သင့္သည္။

          ျမန္မာရာဇဝင္အဆုိအရ ပ်ဴ ကမ္းယံ သက္လူမ်ိဳးတို႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ အေစာဆုံး ဝင္ေရာက္ ေနထုိင္သူမ်ားျဖစ္ၾကသည္ဟုဆုိသည္။ သေရေခတၱရာပ်က္သုန္းခ်ိန္တြင္ လူမ်ဳိးစုအခ်င္းခ်င္းစစ္တုိက္ၾက၍ ပ်ဴ ကမ္းယံ သက္တုိ႔ တစ္စုစီကြဲခဲ့ၾကေၾကာင္း မွတ္သားရသည္။ ပ်ဴႏွင့္ ကမ္းယံလူမ်ိဳးမွာ လုံးဝေပ်ာက္ကြယ္ ေနျပီး ေရွးေဟာင္းျမန္မာအႏြယ္မ်ားအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ သက္လူမ်ဳိးမွာ ယေန႔တိုင္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ေနထုိင္လ်က္ရွိေနဆဲျဖစ္ရာ လူမ်ိဳးသမုိင္းအရ  သက္တမ္းအရင္းဆုံးလူမ်ဳိးဆုိပါက မွားႏုိင္မည္မထင္။ ျမံဳလူမ်ဳိးမွာလည္း ပ်ဴ ကမ္းယံ သက္လူမ်ဳိးတုိ႔ႏွင့္အတူ ေခတ္ျပဳင္ထြန္းကားခဲ့သည္။ ရာဇဝင္သမုိင္းတြင္ေဖၚျပျခင္းခံရေသာ ျမံဳလူမ်ဳိးမွာ တိမ္ေကာေပ်ာက္ကြယ္ေနျပီဟု ထင္ရေသာ္လည္း ယေန႔တုိင္ ရွိဆဲျဖစ္သည္။ ရာဇဝင္တြင္ပါရွိေသာ ျမံဳလူမ်ဳိးမွာ မိမိလူမ်ဳိး သမုိင္းေၾကာင္းကုိ မသိခဲ့ၾကသည္မွာ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာျဖစ္သည္။

          ျမံဳလူမ်ဳိးကုိရွာပုံေတာ္မဖြင့္မီ ပ်ဴ ကမ္းယံ သက္လူမ်ိဳးတုိ႔၏ အမည္ေခၚတြင္ပုံႏွင့္ ေရးထုံးကုိ ေလ့လာတင္ျပပါမည္။ ျမန္မာစာတြင္ အေရးႏွင့္ အေျပာဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ သတ္ပုံအေရးအသားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရးေတာ့အမွန္၊ ဖတ္ေတာ့အသံ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ရရစ္မႏုိင္ ရခုိင္ႏွင့္ညိွ ဟူ၍လည္းေကာင္း ဆုိစကားရွိသည္။ ရခုိင္လူမ်ိဳးမွာ ရရစ္ႏွင့္ ယပင့္ကုိ အသံကြဲျပားစြာထြက္သည္။ ထုိနည္း အတူ ရေကာက္ႏွင့္ယပက္လက္ကုိလည္းပီသစြာထြက္ဆုိၾကသည္။ ျမန္မာစကားတြင္ ပင့္ရစ္ႏွင့္ ယပက္လက္ ရေကာက္တုိ႔ကို ကြဲျပားစြာမထြက္ပဲ အသံအတူတူထြက္ၾကသည္။ ျမန္မာစာအေရးအသားတြင္ အသံထြက္အတုိင္းေရးသားၾကရာမွ ေရးထုံးမ်ားေျပာင္းလဲလာသည္လည္း ရွိႏုိင္ေပသည္။ ရာဇဝင္မ်ားတြင္ ပ်ဴလူမ်ဳိးကုိ ျပဴဟူ၍ ေရးသားထားရာ အသံထြက္အတုိင္း ေရးထုံးေျပာင္းလဲလာသည္ဟု ယူဆဖြယ္ရွိသည္။

                   တလုိင္းႏွင့္ ျပဴ ႏွစ္ျပည္သူတုိ႔                         (ခုိင္ဧ ၁၆)

                   တလုိင္းတစ္သိန္း၊ ျပဴတစ္သိန္းႏွင့္                   (ခုိင္ဧ ၁၆)

                   ေစာင္မဲျငဴစူ၊ ကမ္းယံျပဴတုိ႔႔                           (ပလိပ္ဧ ၂၄)   

                   မႏုိင္ကမ္းယံ၊ ေနာက္တရံကုိ၊ မခံျပဴခ်င္း            (ပလိပ္ဧ ၂၄)

                   ျပဴႏွင့္သထုံ၊ ခုံသရဒံ၊ ကမ္းယံလူဝ                            (ပဥၥဝုပ်ဳိ႕)

စသည္ျဖင့္ ေရးသားထားသည္ကုိ ေလ့လာႏုိင္ေပသည္။ ပ်ဴလူမ်ဳိးကုိျပဳျပင္အေရးအသားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရခုိင္မင္းသမိးဧခ်င္းတြင္ အေစာဆုံးေတြ႕ရသည္။ ျမံဳလူမ်ဳိးကုိ ရွာပုံေတာ္ဖြင့္သည့္ အေထာက္အထား မ်ားတြင္လည္းျပဴလူမ်ဳိးဟူ၍ စာလုံးေပါင္းသတ္ပုံကုိ ေတြ႔ရွိႏုိင္ေပအုံးမည္။

          ပ်ဴလူမ်ိဳးမွာ ျမန္မာတုိ႔ႏွင့္ ေရာေႏွာေနထုိင္လာရာမွ လူမ်ိဳးေပ်ာက္ကြယ္ကာ ျမန္မာအုပ္စုထဲတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္ဟု ယူဆဖြယ္ရွိပါသည္။ ခရစ္ ၁၅၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ေရႊနန္းေၾကာ့ရွင္နန္းတက္အခမ္းအနားတြင္ ပ်ဴလူမ်ိဳး အမ်ဳိးသမီးမ်ားပါဝင္ခဲ့ေၾကာင္း ေရႊနန္းေၾကာ့ရွင္ေက်ာက္စာတြင္ ေတြ႔ရသည္မွာ ပ်ဴတုိ႔အေၾကာင္း ေနာက္ဆုံးေလာက္ပင္ျဖစ္သည္ဟု ဦးဘုိးလတ္ကေရးသားထားသည္။ ေဒါက္တာသန္းထြန္းကလည္း ပ်ဴဆုိတဲ့အမည္ကုိ ေအဒီ ၁၅၁၀ ျပည့္ကစျပီးေနာက္ပုိင္းမေတြ႔ရေတာ့ဘူး ဒါေနာက္ဆုံးပါပဲဟု ဆုိပါသည္။

          ပ်ဴလူမ်ိဳးကုိခရစ္ ၁၅၁၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပုိင္းတြင္လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း မဟာပညာေက်ာ္ေလွ်ာက္ထုံးတြင္ ေတြ႔ရွိျပန္သည္။ ရခုိင္ဘုရင္မင္း ဖေလာင္း (ေအဒီ ၁၅၇၁-၁၅၉၁) လက္ထက္က မဟာပညာေက်ာ္ကုိေမးရာ၌ စုိင္းဒင္းေခ်ာင္းရိုးစာ ငေပါင္တုိငယ္သည္ အဘမွာျပဴအမိေသာ္ ကား ကုလားေရာေႏွာသည့္သား သင္းဘုိးဘီလည္း မူမတ္မ်ဳိး မဟုတ္သင့္ ဘငႏုိးသည္ ကုလားျပည္ကုိသိမ္းေတာ္မူေသာကာလတြင္ အမွဳထမ္းလုိေၾကာင္း ေလွ်ာက္ေသာ္ အျပန္တြင္ ထမ္းရည္ကုိ ၾကည့္(ေထာက္)၍ ရိုးစားအရာေပးေတာ္မူသည္၊ သင့္အဘအသုံးရေသာေၾကာင့္ သင့္ကုိေက်ရြာေပးသည္ သင့္ကုိမည္သုိ႔ျပဳရမည္နည္းဟု ပါရွိသည္။ ပ်ဴလူမ်ိဳးႏွင့္ပါတ္သက္၍ သမုိင္းပညာရွင္မ်ား၊ သုေတသီမ်ားက အကုိးအကားမ်ားစြာျဖင့္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကုိေရးသားခဲ့ျပီျဖစ္ရာ အက်ယ္မခ်ဲ႕ေတာ့ပါ။

          ကမ္းယံလူမ်ိဳးကုိ ျမန္မာအဘိဓာန္တြင္ တိဗက္ျမန္္မာအုပ္စုဝင္ဘာသာစကားတစ္မ်ိဳးကုိ ေျပာေသာ ေရွးေဟာင္းျမန္မာတုိင္းရင္းသားတစ္မ်ဳိး(ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ေနထိုင္ခဲ့သည္)ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ဦးၾကည္ က ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားမွာ ကမ္းယံလူမ်ဳိးမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟုဆုိသည္။ ဦးဘသန္းက ကမ္းယံတုိ႔ေနရပ္မွာ သံတြဲႏွင့္ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရုိင္ျဖစ္ေၾကာင္းေရးသားထားသည္။ ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရိုင္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တင္ျပရလွ်င္ က်န္စစ္သားမင္းက သားေတာ္ရာဇကုမာရ မင္းသားကုိ ဓညဝတီႏွင့္ ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရုိင္ကုိ ေပးေၾကာင္းမွတ္သားရသည္။ မွန္နန္းရာဇဝင္တြင္ သံတြဲႏွင့္တကြ မအီလမူစေသာ ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရိုင္ကုိ ေပးေတာ္မူသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ဘုိးရာဇာေလွ်ာက္ထုံးတြင္ စကုျမိဳ႕ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရုိင္ကုိ ေပး၍ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဦးၾကာထြန္းက ဖားအုိင္ေစတုတၱရာ စသည့္ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရုိင္အထိ ေယာနယ္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေတာင္ကုတ္ျမိဳ႕ သိမ္ေတာ္ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေက်ာက္စာတြင္ သာသနာျပဳဆရာေတာ္ၾကီးကုိ ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရုိင္ႏွင့္သံတြဲကုိ ပတ္္၍ ဟူ၍ ေရးသားထားသည္။ ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရိုင္ဆုိသည္မွာ ရခုိင္ရိုးမ အေရွ႕ဖက္ ေစတုတၱရာျမိဳ႕မွစ၍ ရခုိင္ရိုးမအေနာက္ဖက္ ပင္လယ္ကမ္းေျခအထိ သံတြဲျမိဳ႕နယ္မ်ား ပါဝင္ေၾကာင္းမွတ္ယူႏုိင္သည္။ ေဒါက္တာထင္ေအာင္က ေဝးေခါင္ၾကမ္းတမ္းသည့္ နယ္စပ္၌ရွိသည့္ ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ခရုိင္ဘုရင္မ်ားမွာ ေရွးပေဝသဏီျမန္မာသမုိင္းအစမွ ခရစ္ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္တုိင္ေအာင္ ကၽႊႏု္ပ္တုိ႔ ၏ ဘုိးေဘးမ်ားျဖစ္ၾကသည္ဟု ေရးသားထားပါသည္။

          ကမ္းယံဟူသည့္စကားမွာလည္း ျမန္မာစကားပင္ျဖစ္၍ ပင္လယ္ကမ္းပါး၍ ဝန္းရံလ်က္ရွိေသာ ေတာင္တန္းေတာင္ရိုးမ်ားကုိစြဲ၍ ျဖစ္ေပၚလာဟန္တူသည္ဟူ၍ ဦးဘိုးလတ္ကဆုိသည္။ တကၠသိုလ္္ စာေပးစာယူပုိ႔ခ်ခ်က္စာအုပ္တြင္ လူမ်ိဳးအသီးသီးတုိ႔သည္ ထူျခားေသာ ပထဝီအျခင္းအရာကုိ အေၾကာင္းျပ ၍ အမည္ရယူၾကသည္၊ ရခုိင္ေတာင္ကမ္းေျခတစ္ဝုိက္တြင္ ေနထုိင္သူကုိ (ကမ္းယံ) ရွမ္းျပည္အင္းေလး တစ္ဝုိက္တြင္ ေနထုိင္သူကုိ (အင္းသား) ေယာနယ္ေတာင္ကုန္းေတာင္တန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူကုိ (ေတာင္သား) ကုလားတန္ျမစ္ဖ်ားေခ်ာင္းဖ်ား၌ ေနထိုင္သူကုိ (ေခ်ာင္းသား) သထုံေတာင္ကုန္းမ်ားတြင္ ေနထုိင္သူကုိ (ေတာင္သူ) ဟူ၍ လူမ်ိဳးအမည္မ်ားမွည့္ေခၚေၾကာင္းမွတ္သားရသည္။

          ကမ္းယံလူမ်ိဳးကုိေက်ာက္စာမ်ားတြင္ ကမ္းရံဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာအသံထြက္အတုိင္း ရေကာက္ကုိ ယပက္လက္ အသံထြက္အတုိင္းေရးခ့ဲ၍ ေရးထုံးေျပာင္းလဲလာသလားဟု စဥ္းစားဖြယ္ ရွိပါသည္။ ကမ္းယံလူမ်ိဳးကို ခရစ္နွစ္ ၁၂၂၃ ခု ပုဂံျမိဳ႕ငွက္ပစ္ေတာင္ကုလားေက်ာင္း ေက်ာက္စာ ၃၄-၃၇ တြင္ ကံရံကၽြန္ ကမ္းရံကၽြန္ဟူ၍သတ္မွတ္ပံုနွစ္မ်ိဳးျဖင့္ေရးသားထားသည္။ ခရစ္နွစ္ ၁၂၃၉ ခု ပုဂံငါးစီးရွင္မိဘုရားေက်ာက္စာ ၂၅-၂၆ တြင္ကမ္းရံကၽြန္ဟူ၍ေရးသားထားသည္။ မႏၲေလး မဟာျမတ္မုနိ ဘုရားၾကီး ေက်ာက္စာခရစ္နွစ္ ၁၇၈၄ ခု ထိုးစာ ၂၈-၂၉ တြင္ ကံးရမ္ဟူ၍ပါရွိရာ ကမ္းယံလူမ်ိဳးကိုေနာက္ဆံုး ေရးသားထားသည့္ေက်ာက္စာအေထာက္အထားျဖစ္သည္။

          ကမ္းယံတုိ႔ေနရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဆက္လက္တင္ျပရလွ်င္ သေရေခတၲရာေနာက္ဆုံးမင္း သုပညာနာဂရဆိႏၷမင္းမွာ ကမ္းယံလူမ်ဳိးတုိကေသာင္းက်န္းရာ ကမ္းယံျပည္သုိ႕စစ္ခ်ီခဲ့သည္။ ကမ္းယံျပည္ တြင္ အလြန္ၾကီးမားေသာ ဘုရားရုပ္ပြါးေတာ္ၾကီးကုိ ၾကည္ညိဳလြန္းသျဖင့္ ရုပ္ပြါးေတာ္ကို ေဖာင္ျဖင့္ နဂါးရစ္ (ေမာ္တင္စြန္း) မွလွည့္၍ ပင့္ေဆာင္ရန္အမိန္႔ခ်မွတ္သည္။ မူးမတ္ဗိုလ္ပါတုိ႔မွာ ကမ္းယံျပည္တြင္ သုံးႏွစ္ၾကာခဲ့ျပီျဖစ္၍ ျငီးေငြ႕လာသျဖင့္ ဘုရားကုိလည္းမပင့္လုိေခ်။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ဘုရားရုပ္ထုေတာ္ၾကီးကုိ ဥမင္တူးျပီး လဲေလ်ာင္းေစသည္။ ေနာက္ျပီးမီးရွိဳ႕လုိက္သည္။ ရရွိလာသည့္ေရႊကုိ ႏွစ္က်ိပ္ရွစ္ဆူလုပ္ျပီး ဘုရင္ကုိဆက္သရာ အလုိမက်ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ က်န္သည့္ေရႊကုိ မူးယစ္ေသာက္စားၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ေနျပည္ေတာ္အတြင္း သူခိုးဓါးျပမ်ားထူေျပာျပီး ထိ္န္းမႏုိင္သိမ္းမရ ျဖစ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ရာ မိန္းမၾကီးတစ္ဦးက ငါ့စေကာလာျပီဆုိရုံႏွင့္ သေရေခတၲရာ ပ်က္စီးရေၾကာင္း မွတ္သားရသည္။

          ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္းအတြဲ (၁) တြင္ အေနာက္ရိုးမႏွင့္ ဘဂၤါးလားပင္လယ္ေအာ္အၾကားရွိ ပင္လယ္ ကမ္းေျခအရပ္ေဒသတြင္ ေနထုိင္သူမ်ားကုိ ကမ္းယံံဟုေခၚသည္။ သက္ႏွင့္ကမ္းယံမ်ားကုိ ခ်င္းႏွင့္ရခုိင္ အုပ္စုတြင္လည္း ေရတြက္ၾကသည္။ ကမ္းယံတုိ႔ေနထုိင္ရာေဒသမွာ သံတြဲမွစ၍ ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ ခရုိင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သေရေခတၲရာတြင္ ပ်ဴတုိ႔ေကာင္းစားစဥ္ ရခုိင္ျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္းတြင္ ကမ္းယံတုိ႔ရွိ ေၾကာင္း၊ ယင္းတုိ႕မွာ ဗုဒၶဝါဒီမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္ဟု မွတ္သားရသည္။

  ျမန္မာအဘိဓာန္တြင္ သက္လူမ်ဳိးတြင္ တိဗက္ျမန္မာအုပ္စုဝင္ဘာသာစကား တစ္မ်ိဳးကုိ ေျပာေသာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားတစ္မ်ိဳး (ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ေဒသတုိ႔တြင္ အမ်ားအားျဖင့္ ေနထုိင္သည္) ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။ သက္လူမ်ဳိးမွာ သေရေခတၲရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ပုဂံေခတ္တြင္ လည္းေကာင္း သက္လူမ်ဳိးတုိ႔ရွိေၾကာင္း ရာဇဝင္မ်ားကဆုိသည္။ ရခုိင္ရာဇဝင္အရ ရခုိင္ႏွင့္သက္လူမ်ဳိးမွာ ဆက္ႏြယ္မွဳရွိၾကသည္။ သက္လူမ်ဳိးမွာ မိမိကုိယ္မိမိ “အဆက္” ဟုေခၚရာမွ အဆက္မွ ဆက္၊ ဆက္မွ ဆတ္ ဟူ၍ေခၚဆုိလာခဲ့ျခင္းျဖစ္တန္ရာသည္။ ဆက္ကုိရခုိင္လူမ်ဳိးတုိ႔က “ကသတ္” အသံပီပီသသရြတ္ဆုိ ေသာ္လည္း၊ ျမန္မာက “တသတ္” အသံထြက္ရာ၊ ဆက္မွ ဆတ္ ဟုေရးထုံးေျပာင္းလာႏုိင္ပါသည္။ ဆတ္ ဆုိသည္မွာ တိရိစာၧန္ဟု လူသိမ်ားရာ ျဖစ္ရပ္မ်ားမွာ ဒ႑ာရီဆန္ေနသည္။ ျမန္မာရာဇဝင္တြင္ ေဗဒါရီ အမိ်ဳး သမီးမွာ ရေသ့က်င္ေရကုိ သမင္မေသာက္ရာမွ ေမြးဖြါးသူျဖစ္ေၾကာင္း ရာဇဝင္ကဆုိသည္။



 စိန္သာထြန္္း (ေျမာက္ဦး)
ဦးစိန္သာထြန္း
၁၂/ဗဟန(ႏုိင္)၀၂၀၆၀၉
တုိက္-၂၁ (ဃ)၊ စံပယ္ရိပ္သာ
ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးဌါန
ေနျပည္ေတာ္